
Şasi, genel olarak bir aracın tüm mekanik ve yapısal bileşenlerini üzerinde taşıyan bir iskelet sistemidir. Motor, süspansiyon, aktarma organları ve gövde panelleri gibi önemli parçaları bir arada tutan sistem, yol tutuşunda öne çıkar. Ayrıca kaza anında darbeyi göğüsler, şiddeti minimuma indirmeye yardımcı olur.
Şasi numarası aracın kimlik bilgilerini içerir ve arabanın trafiğe çıkması için gereklidir. Aracınızın şanzıman, motor ve diğer tüm bilgilerine bu numara ile ulaşabilirsiniz. Ayrıca ikinci el satın alacağınız aracın periyodik bakım geçmişine, parça değişimlerine ya da hasar geçmişini de şasi numarası ile öğrenebilirsiniz.
Şasi aracın hayati parçalarını bir arada tutan ana iskeletidir. Aracın dengesini sağlayan sistem, sürüş stabilitesi, yol tutuş ve titreşim kontrolü üzerinde doğrudan etkilidir. Dolayısıyla yolcu güvenliği için önemi büyüktür. Ayrıca çarpışma anında enerji emilimini sağlayarak yolcu güvenliğini maksimum seviyeye çıkarır.
Ne kadar sağlamsa süspansiyon sistemi o kadar doğru çalışır. Yani iyi bir şasi, hem aracın sağlam olmasının hem de konforlu ve güvenli bir sürüşün garantisidir.
Monokok, küvet tipi, merdiven gövdeli, boru, x ve omurga tipi olmak üzere, farklı araç türlerine uygun çeşitli 6 adet şasi tipi bulunur. En yaygın bilinen tür, binek araçlarda kullanılan monokoktur. İlk aşamada tekneler ve havacılıkta kullanılan monokok tipinin temel çıkış nedeni, güvenliktir.
Monokokun binek araçlarda çarpışma anında oluşan darbeyi tüm gövdeye yayarak minimuma indirmesi en önemli özelliğidir. Hem yol tutuşunu iyileştirir hem de hafifliğiyle yakıt verimliliğinin artmasını sağlar. Bu nedenle monokok en çok kullanılan tiptir.
Küvet tipi modeller, spor arabalarda, merdiven gövdeliler ise arazi araçlarında yer alır. Boru tipi ve omurga tipi, daha çok yüksek performanslı yarış otomobillerinde ya da ağır sanayi araçlarında karşımıza çıkan özel türlerdir. Günümüzde geçerliliğini yitiren X tipi şasi ise artık sadece klasik otomobillerde rastladığımız eski bir teknolojidir.
Şasiler, dayanıklılık ve hafiflik dengesini sağlayacak şekilde farklı malzemelerden üretilebilir. En sık kullanılan materyal, yüksek dayanımlı çeliktir. Çelik, darbe dayanımı yüksek olduğu için güvenlik açısından önemli avantaj sağlar. Farklı sertlik seviyelerinde çelik alaşımları ise sistemin farklı bölümlerinde kullanılır.
Alüminyum şasiler, hafiflik avantajı sayesinde performans ve yakıt verimliliği sunar. Premium segmentte ve spor otomobillerde sıkça tercih edilir. Paslanmazlık ve uzun ömürlülük yönünden de avantaj sağlar. Ancak maliyeti çeliğe göre daha yüksek olabilir.
Karbon fiber takviyeli polimer gibi ileri kompozit malzemeler ise yüksek performanslı ve yarış araçlarında tercih edilir. Söz konusu malzemeler hem son derece hafif hem de oldukça dayanıklıdır. Ancak üretim maliyetleri nedeniyle geniş kitlelere yönelik otomobillerde sınırlı kullanıma sahiptir.
Şasi numarası her üreticinin kendi araç modelini bildirdiği, 17 karakterli harf ve rakam kombinasyonlarını içeren uluslararası bir kimlik bilgisidir. Her araçta bulunması zorunlu olan numara ile aracın ne zaman yapıldığı, motor tipi, üretim evresi, fabrika çıkış bilgilerine ulaşabilirsiniz.
Aracın kimliği niteliğindeki şasi numarası sayesinde; bakım, parça değişimi ve hasar geçmişi kayıtlarına kolayca ulaşabilirsiniz. Numara, araç seri üretim döngüsü içerisinde belirlenen konuma lazer ya da presleme yöntemiyle işlenir. Kopyalamanız ya da değiştirmeniz neredeyse mümkün değildir.
Aracınızın ruhsatında yazar. Ayrıca sigorta poliçesinde de bulabilirsiniz. Şayet ruhsata ya da poliçenize ulaşamadıysanız, motorun üzerinde, plaka altında ya da sürücü kapısının iç kısmında da bu numarayı bulabilirsiniz.
Araç şasi no öğrenme sürecinde bakmanız gereken en yaygın ve güvenilir noktalar şunlardır:
Bir aracın donanım seviyesi, motor türü, üretim yılı ve teknik özellikleri, üretici veri tabanında şasi numarası ile ilişkilendirilir. Sorgulama ile aracın orijinal paket donanımlarını, güvenlik ekipmanlarını, renk kodunu ve ihtiyaç duyduğunuz tüm teknik bilgileri öğrenebilirsiniz.
Şase numarası ile aracınızın teknik bilgilerinize ulaşabileceğiniz gibi, kilometre, hasar, borç, trafik cezası ve tramer kaydı gibi aracınızla ilgili merak ettiğiniz her bilgiyi öğrenebilirsiniz. Özellikle ikinci el araç alım - satım süreçlerinde aracın gerçek durumu hakkında objektif bilgi elde edebilmeniz için en güvenilir yöntemlerden biridir. Bu bilgiler, aracın mevcut durumunu ile fabrika çıkış özelliklerinin karşılaştırmanızı sağlar. Böylece araçta sonradan yapılan değişiklikleri kolayca tespit edebilirsiniz.
Aracın tüm bilgilerini içerdiği için teknik servisler bakım planlaması yaparken bu numara üzerinden alınan özellik ve verileri esas alır. Bu sayede araç, üretici standartlarına uygun şekilde bakıma alınır. Yani şasi no ile araç özellikleri sorgulama işlemi, araç hakkında doğru ve detaylı bilgiye ulaşmanın en güvenilir yollarından biridir.
Şasi no ayrıca olası kayıp durumlarında araç kimliğinin doğrulanmasını da kolaylaştırır. Polis kayıtlarında aracın eşleştirilmesi ve bulunması süreçlerinde bu bilgi kullanılır.
Numara, yedek parça arayışınızda da yardımınıza koşar. Üretici veri tabanındaki orijinal parça kodlarıyla (OEM) doğrudan eşleşme sağladığı için, şasi no ile parça sorgulama, yanlış yedek parça riskini ortadan kaldırır. Böylece iade süreçleriyle zaman kaybetmenizi engeller.
Şasi numarası hasar sorgulama işlemi Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) altyapısı kullanılarak ücretli olarak yapılır. e-Devlet üzerinden yapılan ücretsiz sorgulamalar ise hasar kaydını değil; sadece aracın tescil durumu, çalıntı bilgisi ve hak mahrumiyeti (haciz) durumunu gösterir.
Aracın kaza geçmişini ve hasar kayıtlarını öğrenmek için telefonunuzun mesaj (SMS) kısmına girerek şu adımları kullanabilirsiniz:
Eğer kazada değişen parçaları öğrenmek isterseniz PARCA boşluk S boşluk ŞASİ NUMARASI yazarak 5664'e gönderebilirsiniz.
Bu işlemle, araçla ilgili kayıt dışı bir durum olup olmadığını anlayabilirsiniz. Özellikle ikinci el araç alırken bu numara ile hasar sorgulaması size güvence sunar.
Araçlarda periyodik bakım nedir merak ediyorsanız diğer yazımızı okuyabilirsiniz.
Numara uluslararası standartlara göre 17 haneli benzersiz bir karakter dizilimidir. Harf ve rakam kombinasyonundan oluşur. 1981 sonrası üretilen tüm modern araçlarda bu standart uzunluk geçerlidir. Rakamlarla karışıklık yaşanmaması adına, 17 haneli bu dizilimde "I, O ve Q" harflerine asla yer verilmez.
Motosiklette şasi numarası, gidonun gövdeye bağlandığı boyun kısmında metale kazınmış olarak yer alır. Bazı scooterlar ve mopedlerde sele altında, ayak koyma kısmının üzerinde bulunabilir. Daha basit yöntem ise motosikletin ruhsatına ya da sigorta poliçesine bakmaktır. Burada yazan 17 haneli numarayı kontrol ederek bu bilgiye ulaşabilirsiniz.
Bu numara ile e-Devlet üzerinden aracın üzerindeki hak mahrumiyeti (haciz/rehin), vergi borcu ve çalıntı olup olmadığı gibi hukuki durumunu sorgulayabilirsiniz. Hasar geçmişi ve değişen parçaları için ise Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) altyapısını (SMS 5664) kullanabilirsiniz.